6 januari
Driekoningen
Van deur tot deur met een kroon, mantel en ster
Op 6 januari zie je vaak kinderen verkleed als koningen aan de deur staan. Ze dragen dan een papieren kroon, een mantel van een oude doek of laken, en soms een grote ster op een stok.
In groepjes van drie – net als de drie koningen – zingen ze liedjes en gaan ze van huis tot huis. Hun liederen worden beloond met wat kleingeld.
Driekoningen is één van de oudste bedelzangtradities en komt uit een Bijbels verhaal. Drie koningen, Melchior, Balthasar en Casper, kwamen uit verre landen. Ze volgden een ster naar het kindje Jezus in Bethlehem. Ze namen wierook, mirre en goud als geschenk mee.
In de Kempen wordt Driekoningen elk jaar gevierd in verschillende gemeenten. In Noord-Brabant leeft de traditie vooral nog in kleinere dorpen en katholieke gemeenschappen. Vroeger gingen vooral volwassenen op pad, maar nu zien we vooral kinderen van deur tot deur gaan.
6 januari
Driekoningen
Van deur tot deur met een kroon, mantel en ster
Op 6 januari zie je vaak kinderen verkleed als koningen aan de deur staan. Ze dragen dan een papieren kroon, een mantel van een oude doek of laken, en soms een grote ster op een stok.
In groepjes van drie – net als de drie koningen – zingen ze liedjes en gaan ze van huis tot huis. Hun liederen worden beloond met wat kleingeld.
Driekoningen is één van de oudste bedelzangtradities en komt uit een Bijbels verhaal. Drie koningen, Melchior, Balthasar en Casper, kwamen uit verre landen. Ze volgden een ster naar het kindje Jezus in Bethlehem. Ze namen wierook, mirre en goud als geschenk mee.
In de Kempen wordt Driekoningen elk jaar gevierd in verschillende gemeenten. In Noord-Brabant leeft de traditie vooral nog in kleinere dorpen en katholieke gemeenschappen. Vroeger gingen vooral volwassenen op pad, maar nu zien we vooral kinderen van deur tot deur gaan.
Zing je mee?!
Zowel in de Kempen als in Noord-Brabant zingen ze hetzelfde lied:
Driekoningen, Driekoningen
geef mij ‘ne nieuwen hoed
M’nen ouwen is verslete
ons moeder mag ‘t nie weten
Onze vaoder heget gèld
op de rooster geteld
Kijk mee hoe kinderen Driekoningen zingen.
Doe jij mee?
Bak zelf een Driekoningentaart
Ken jij de Driekoningentaart? Deze bijzondere taart bevat een (koffie)boon of een klein beeldje. Ben jij de eerste die het vindt? Dan mag jij je ‘Koning voor één dag’ noemen.
Wist je dit al?
De Tilburgse Sterrentocht. Hoe een oude traditie een nieuw feest kan worden.
De Tilburgse Sterrentocht In Tilburg zijn vrijwel alle bedelfeesten verdwenen, zelfs Driekoningen. Toch is daar iets nieuws voor in de plaats gekomen: de Tilburgse Sterrentocht.
Ongeveer tien jaar geleden begon ‘Stichting Het Vierde Geschenk’ met twee bijzondere initiatieven: de Speelgoedbank en de Sterrentocht. Allebei zijn ze geïnspireerd op de echte betekenis van Driekoningenzingen: samen delen, voor elkaar zorgen en samen iets moois beleven. De Sterrentocht is een gezellige lichtparade door de stad. Honderden mensen lopen mee met hun eigen, zelfgemaakte lichtjes. Ze volgen een grote ster en zingen liedjes, samen met de drie koningen én drie koninginnen. De Speelgoedbank zamelt speelgoed in voor meer dan 7.000 Tilburgse kinderen die anders misschien geen cadeautje zouden krijgen. Dit laat zien dat oude tradities niet hoeven te verdwijnen. Ze kunnen een nieuw jasje krijgen en zo tóch blijven bestaan. De Sterrentocht brengt mensen van allerlei achtergronden samen en houdt het gevoel van delen en licht brengen levend.
Waar komt Driekoningen vandaan?
Driekoningen zingen is ontstaan uit het Driekoningenfeest of Epifanie, dat al sinds de vroege middeleeuwen op 6 januari wordt gevierd. Oorspronkelijk herdacht men zo de openbaring van Jezus aan de drie wijzen uit het Oosten, zoals beschreven in het evangelie van Matteüs. Rond dat Bijbelverhaal groeide in Europa een levendige volksgewoonte.
Tijdens het feest werden vroeger in de kerken toneelstukken over het kerstverhaal gespeeld. Toen die niet langer binnen mochten plaatsvinden, trokken de spelers naar buiten en begonnen van deur tot deur te zingen met een ster als herkenningsteken. Zo ontstond het eerste sterrenzingen.
Vanaf de 15e en 16e eeuw gingen groepen mensen, vaak jongeren, langs de huizen om zingend het ‘godsdeel’ te vragen – een gift voor de armen. Voor velen was dat zingen in de winter niet zomaar leuk, maar een manier om wat eten of geld te krijgen.
In de 19e eeuw veranderde dat: volwassenen verdwenen uit beeld en het Driekoningen zingen werd steeds meer een feest voor kinderen. Verkleed met een kroon, ster of lantaarn trokken ze eropuit om te zingen voor snoep of centjes – een vrolijk gebruik dat vandaag nog steeds leeft.